Een goede luchtkwaliteit is belangrijk voor een gezonde leefomgeving. Maar wat betekent luchtverontreiniging precies en waarom is schone lucht zo goed voor onze gezondheid? En wat zijn de richtlijnen voor luchtkwaliteit in de openbare ruimte? Via deze themapagina word je doorverwezen naar informatie, kaarten en rapporten over luchtkwaliteit.
Achtergrondinformatie
Wat is luchtverontreiniging?
- Op de RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) pagina vind je een introductie over de luchtkwaliteit in Nederland
- Kennis over de luchtkwaliteit en gezondheid op de website van Atlas Leefomgeving
Hoe wordt de luchtkwaliteit in Nederland gemeten?
Wat zijn de effecten van luchtverontreiniging op gezondheid?
- Vind hier een introductie over de effecten van luchtkwaliteit op gezondheid op de website van het RIVM
- De Volksgezondheid Toekomst Verkenning rapporteert 11.000 vroegtijdige sterfgevallen door de huidige luchtkwaliteit (2018)
- Deze animatie laat zien hoe het RIVM bijdraagt aan de kennis over luchtkwaliteit en gezondheid
Beleid
Internationaal beleid
- Er is een akkoord bereikt voor strengere Europese richtlijnen rond luchtverontreiniging. Deze richtlijn moet nog formeel worden aangenomen, voordat hij van kracht is. De huidige Europese Richtlijnen zijn hier te vinden.
Nationaal beleid
- De Omgevingswet bevat instrumenten en regels die de kwaliteit van de binnen- en buitenlucht bewaken en beschermen.
- Het Schone Lucht Akkoord is een akkoord tussen Rijk, provincies en een groot aantal gemeenten dat zich richt op een betere luchtkwaliteit en een afname van gezondheidsschade.
Lokaal beleid
- Utrecht kiest voor gezonde lucht
- Actieplan Schone Lucht (gemeente Amsterdam)(PDF)
- Herijkte uitvoeringsagenda Gezonde Lucht Regio Utrecht(PDF)
- Op weg naar een gezonde luchtkwaliteit, uitvoeringsprogramma 2020-2030 (Gemeente Nijmegen)
Adviezen
- In 2021 heeft de WHO nieuwe aangescherpte advieswaarden voor luchtkwaliteit gepubliceerd
- Gebruik dit advies (Advies bescherming hooggevoelige groepen) om aan de slag te gaan met lokaal beleid voor gevoelige functies
- De GGD-richtlijn medische milieukunde: Luchtkwaliteit en gezondheid beschrijft de advisering van de GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) met betrekking tot luchtkwaliteit
- Het advies van de Gezondheidsraad Gezondheidswinst door schonere lucht uit 2018 vormt de basis voor het Schone Lucht Akkoord
Praktijk
Er bestaan veel goede praktijkvoorbeelden voor een gezonde inrichting van de leefomgeving in relatie luchtkwaliteit. Je vindt in de Database Gezonde Leefomgeving praktijkvoorbeelden ter inspiratie.
Films
Verhalen
Publicaties
- Monitoringsrapportage Doelbereik Schone Lucht Akkoord. Tweede voortgangsmeting (RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) 2024)
- Luchtkwaliteit en COVID-19. Een onderzoek naar de mogelijke relaties tussen luchtverontreiniging en de incidentie en ernst van COVID-19 in Nederland (RIVM 2024)
- Het RIVM maakt elk jaar kaarten van de luchtverontreiniging in Nederland. Grootschalige concentratiekaarten Nederland. Rapportage 2024
- De bijdrage van Tata Steel Nederland aan de gezondheidsrisico's van omwonenden en de kwaliteit van hun leefomgeving (RIVM 2023)
- Advies bescherming hooggevoelige groepen (SLA, 2022)
- Gezondheidseffecten van verkeergerelateerde luchtverontreiniging (HEI, 2022)
- Wegverkeer en gevoelige bestemmingen in relatie tot luchtkwaliteit (AWGL, 2022)
Data & kaarten
Kaarten over de luchtkwaliteit in Nederland kun je bekijken in de kaartviewer Gezonde leefomgeving.
Op het Samen Meten Dataportaal vind je de meetgegevens van burgerinitiatieven en lokale meetnetten die de luchtkwaliteit meten.
Bekijk de luchtkwaliteit in 2021 op de kaart op Atlasleefomgeving.
Zie het Compendium voor de Leefomgeving voor feiten en cijfers over luchtkwaliteit.
Op luchtmeetnet.nl kun je alle actueel gemeten en verwachte luchtkwaliteit in Nederland vinden.
De stookwijzer adviseert op postcodeniveau wanneer mensen beter geen houtvuur kunnen maken. Aangesloten gemeenten ontvangen via de Stookwijzer meldingen van bewoners wanneer zij last hebben van rook.
Links
RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)
- Luchtkwaliteit
- Luchtkwaliteit en gezondheid
- Houtrook en gezondheid
- Samen Meten
- Luchtvaart en gezondheid
- Industrie en gezondheid
- Veehouderij en gezondheid