Amersfoort werkt aan een omgevingsprogramma Mobiliteit. Onderdeel daarvan is het stimuleren van lopen en wandelen. Wat een aantal jaren geleden begon met twee ambitieuze afstudeerders die onderzoek deden naar looproutes in de stad, leidde tot een volwaardige plaats voor lopen in het omgevingsprogramma Mobiliteit.
Houkje Hibma, adviseur landschap en recreatie van de gemeente Amersfoort, vertelt over beweegroutes in de stad en het belang van eigenaarschap ervan.
Beweegroutes voor iedereen
De gemeente Amersfoort stimuleert (hard)lopen en wandelen al jaren, maar zet daar extra op in als gevolg van de Omgevingswet. Via het daaruit voortkomende omgevingsprogramma Mobiliteit heeft Amersfoort als doel gesteld om looproutes van de stad in kaart te brengen en daarmee beweging te stimuleren. Deze beweegroutes liggen verspreid door de stad en zijn geschikt voor een wandeling of een rondje hardlopen. Ze variëren in lengte, zijn toegankelijk voor iedereen en zijn ook ’s avonds veilig. Er worden gemiddeld 1 á 2 routes per jaar opgeleverd.
Amersfoort is al langer bezig met dit thema: een handboek loopbeleid en een kaart met looproutes zijn eerder al gemaakt. Nu vormen ze een uitgangspunt voor lopen in het omgevingsprogramma Mobiliteit. De kaart met looproutes geeft inzicht in goede wandelroutes én waar verbeteringen mogelijk zijn. Waar zijn obstakels? Waar is betere verlichting nodig? Waar zijn verbindingen wenselijk? Op basis van deze inzichten verbetert Amersfoort haar wandelinfrastructuur.
De bewegwijzering in de Binnenstad geeft de wandeltijden aan - Ruimte voor lopen fotograaf Wilmar Dik
Adoptie werkt!
De gemeente Amersfoort legt een beweegroute altijd aan in samenspraak met organisaties in de betreffende wijk of buurt. Dat kan een school zijn, een zorgcentrum of bijvoorbeeld een kerk. In overleg wordt bepaald wat een geschikt startpunt is, hoe lang de route wordt en of er behoefte is aan bepaalde markering. Zo zijn kinderroutes bewust kort, “the daily mile” (1.6 km), en worden zonder wegoversteken aangelegd.
Naast de participatie bij de ontwikkeling van deze routes, zorgt de gemeente ervoor dat iedere beweegroute door een organisatie wordt geadopteerd. Daarmee wordt de organisatie verantwoordelijk voor het schoon houden van de route en het stimuleren van het gebruik ervan. Bijvoorbeeld door iets te organiseren op de route. De gemeente merkt dat dit eigenaarschap een succesfactor is voor onderhoud en beheer.
‘Wandelen op recept’
Buiten de ‘eigenaars’ van de routes, zijn er ook andere initiatieven voor gebruik. Zo organiseert de stichting Marathon Amersfoort iedere maand een ‘ParkLoop’ en buurtsportcoaches organiseren wandelingen. Huisartsen, fysiotherapeuten en andere professionals van zorgcentra geven hun cliënten ‘wandelen op recept’. Ook werkend Amersfoort wordt gestimuleerd vaker te lopen, in de vorm van wandelend vergaderen. De zogenaamde ‘Weeting’-kaart (Wandelend ‘mEETEN’), die de gemeente heeft gemaakt in samenwerking met bedrijven rondom het station, zet aan tot wandelend werken.
Wordt er meer gewandeld?
Buurtsportcoaches koppelen regelmatig terug aan de gemeente hoe zij de routes gebruiken. Via de Strava Metro-app krijgt Amersfoort gegevens binnen van lopers die gekozen hebben deze te delen. Deze informatie is van grote waarde voor Houkje en haar collega’s: het maakt zichtbaar waar mensen lopen én of verbeterde infrastructuur ook echt tot meer gebruik van bepaalde routes leidt. Haar wens is om meer van dit soort feedback en data te ontvangen. Dan kan de loopinfrastructuur nog meer worden verbeterd.
Tips van Houkje Hibma
- Zorg voor eigenaarschap van een beweegroute. Het gevoel dat ’t een ‘eigen route’ is, zorgt voor vanzelfsprekendheid in onderhoud.
- Laat een beweegroute officieel adopteren. Leg daarbij verantwoordelijkheden vast in een contract. En neem daarbij vooral ook op: stimuleren van gebruik.
- Investeer in contacten met andere beleidsdomeinen. Lopen kan namelijk een verbindende factor zijn. Het vergroot de financiële mogelijkheden om zaken voor elkaar te krijgen. Dit zorgt ook voor continuïteit binnen integraal werken.
- Organiseer feedback van gebruikers, zodat je inzicht krijgt in gebruik van routes (bijvoorbeeld via Strava Metro). Dit helpt bij het ontwerpen en verbeteren van routes.
De markering van Beweegrondjes - Ruimte voor lopen fotograaf Wilmar Dik