Van ontwikkelkader naar actie

Het Lübeckplein ligt in de Spoorzone van Zwolle. Voor dit gebied werd een ontwikkelkader opgesteld met zes leidende principes ‘voorrang voor schone mobiliteit’, ruimte voor interactie’, ’blijvende vernieuwing’, ‘vizier op de toekomst’, ’kwaliteit van leven en samen’ en ‘bouwen aan de Spoorzone’. Deze principes nam gebiedsontwikkelaar Anne-Marie Mosterman als uitgangspunt bij de herinrichting van het Lübeckplein. Zij stelde zich open op richting de bewoners en ging met hen in gesprek over wensen en behoeften. Op die manier koppelde ze acties aan de uitgangspunten ‘op papier’. 

Participatie = luisteren en meebewegen

Het zogenaamde ‘plein de campagne’ startte met het uitnodigen van alle Zwollenaren om met plannen te komen voor de inrichting van het plein. Er kwamen meer dan 100 ideeën binnen. Een aantal daarvan, o.a. een buitenbioscoop en yogalessen, werden letterlijk uitgeprobeerd tijdens het driedaagse Lübeckplein festijn  in de zomer. Op die manier kon iedereen ervaren wat de ideeën inhielden, niet alleen omwonenden maar ook andere inwoners van Zwolle. Kort daarna kwamen ruim 50 ideeënmakers opnieuw bij elkaar. Samen maakten zij een selectie uit de ingediende ideeën. De redenen voor niet-geselecteerde ideeën werden aan de indieners verteld. Na deze selectie konden inwoners van Zwolle opnieuw meebeslissen: meer dan 2000 mensen stemden op hun favoriete idee. Daaruit bleek dat bewoners meer groen wilden, meer kleur in de vorm van een muurschildering en een plek om te kunnen sporten (een calisthenicspark).

Vrouw klimt boven het Lübeckplein, via Anne-Marie Mosterman

Voorwaarden voor succes, wat werkt?

De bewonersparticipatie bij het Lübeckplein was een succes. Dat lag in eerste instantie aan de open houding van de gemeente. Ook maakte een kort en snel proces het aantrekkelijk om mee te doen. Daarnaast is het van belang dat binnen een RO-team van de gemeente mensen zitten die: lef tonen, doorzettingskracht hebben, durven te experimenteren, risico’s durven nemen en flexibel zijn. Kortom, je moet buiten de lijntjes durven kleuren en inspringen op onverwachte situaties. Een voorbeeld hiervan is de reactie van de gemeente op de geluidsoverlast door de pas gerealiseerde skatebaan. Bewoners die rond het plein wonen hadden last van lawaai van de skaters na 22:00 uur ’s avonds. De gemeente bracht skaters en bewoners met elkaar in contact en organiseerde een bezoek van de skaters bij de bewoners thuis. Zo konden ze zelf de geluidsoverlast ervaren. Zo’n aanpak zorgt voor wederzijds begrip en het nemen van eigen verantwoordelijkheid.

Gezonde keuzes bereik je samen

In dit geslaagde participatietraject zijn gezonde keuzes gemaakt, ondanks dat gezondheid niet het uitgangspunt was. De term gezondheid staat niet eens in het ontwikkelkader. Toch ontstond er ruimte voor groen, bewegen en ontmoeten en werd het Lübeckplein een gezondere plek. Dit proces toont dus aan dat gezondheid is verweven met allerlei andere onderwerpen en dat bewoners vaak kiezen wat goed voor ze is. Lübeckplein is een voorbeeld voor de gebiedsgerichte aanpak, die in Zwolle nu ook op andere locaties wordt toegepast.