Dit is de fase van het uitwerken van ambities en het maken van globale schetsen van een aantal varianten. Er worden verschillende scenario's besproken en alternatieven bedacht. Hoe geeft u de gezondheidsambities hierin een goede plek?

Gezonde omgevingsvisie met lange termijn beleid

Provincies, gemeenten en het Rijk zijn verplicht om na het in werking treden van de Omgevingswet een omgevingsvisie te maken. De visie toont op hoofdlijnen het lange-termijn beleid. Het gaat om ruimtelijk beleid, maar ook om ander beleid waarbij de inrichting van de leefomgeving een rol speelt. Denk hierbij aan: luchtkwaliteit, klimaat, verkeer, water, cultureel erfgoed én gezondheid.  De omgevingsvisie is een belangrijk instrument om gezondheid op de agenda te zetten en mee te laten wegen bij het opstellen van het omgevingsplan of de beoordeling van buitenplanse omgevingsvergunningen (Buitenplanse omgevingsplanactiviteit). 

Daarnaast bieden de Wet publieke gezondheid en Wet maatschappelijke ondersteuning aangrijpingspunten voor gezondheid in de omgevingsvisie, maar ook voor de gebiedsvisie. Ook kan in de lokale gezondheidsnota’s aandachtzijn voor een gezonde inrichting van de leefomgeving.

Uitwerken verschillende scenario' s

Er zijn drie mogelijkheden:

  • zet de gezondheidsambities in als integrerend thema, zoals de gemeente Utrecht in Bouwen aan een gezonde toekomst. 
  • benader de omgeving vanuit één centraal gezondheidsthema, zoals het thema bewegen in De Bewegende Stad in Amsterdam, of het thema groen
  • laat gezondheid ‘meeliften' met ambities van een ander thema, zoals mobiliteit, duurzaamheid of economische vitaliteit. Denk aan de aanleg van fiets- en wandelpaden ter bevordering van mobiliteit, milieu én gezondheid. Of variatie in ruimte en bewoners in de stad: afwisseling van levensloopbestendige koop- en huurwoningen, laag- en hoogbouw, voorzieningen en commerciële bestemmingen. 

Prioriteren gezondheid

Voor een gezonde omgevingsvisie is het van belang dat u in uw afweging expliciet aandacht besteedt aan gezondheid. Er kunnen voor verschillende gebieden andere ambities gelden voor gezondheid, bijvoorbeeld in kwetsbare wijken. 

Als gezondheid in beeld is gebracht zijn er diverse niet-wettelijke instrumenten die u kunnen helpen prioriteren. In deze fase is het belangrijk de belangen van verschillende partijen te kennen en te weten op welke vlakken men elkaar kan vinden. Betrek daarbij andere belanghebbenden, zoals bestuurders, private partners en inwoners.

Voorbeelden uit de praktijk kunt u vinden op onze pagina Voorbeelden en in de publicatie Gezondheid in de omgevingsvisie.