Deze pagina biedt een overzicht van instrumenten op het gebied van luchtkwaliteit. Het gaat hierbij om instrumenten die zich specifiek focussen op (regionale) luchtkwaliteit. Het is daarbij mogelijk om eigen data in te voeren binnen het instrument.
Binnen de groep integrale instrumenten zijn instrumenten opgenomen met een breder perspectief dan een enkel thema. Daarbinnen wordt bijna altijd ook aandacht besteed aan luchtkwaliteit. De instrumenten die hieronder genoemd staan zijn kwantitatiever van insteek en focussen alleen op luchtkwaliteit.
GGD Rekentool Luchtkwaliteit en Gezondheid
De GGD Rekentool Luchtkwaliteit en Gezondheid (update 2021) maakt het mogelijk om voor verschillende schaalniveaus (provincie, gemeente, buurt) en verschillende scenario’s (grootschalig, stedelijk, buitengebied) gezondheidswinst of -verlies te kwantificeren van de blootstelling aan luchtverontreinigende stoffen.
Met deze GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) Rekentool bereken je voor de blootstellingsindicatoren PM10, PM2,5 en NO2 een aantal gezondheidseffecten waarmee naar de laatste inzichten een causale of waarschijnlijk causale relatie is. De uitkomst is beschreven als het aantal cases dat toegeschreven kan worden aan de blootstelling aan luchtverontreiniging (attributieve cases) en als percentage van de blootstelling aan de totale ziektelast. Daarnaast is de eerder ontwikkelde meerook-methode geupdate en is deze in de tool geïmplementeerd. Bovendien is de rekentool uitgebreid met het 'vertalen' van de resulterende gezondheidseffecten in geld, zodat te behalen gezondheidswinst ook in euro’s is uitgedrukt.
Uitkomsten:
- aandeel ziektelast (% en absoluut)
- aantal meegerookte sigaretten
- gezondheidseffecten in geld uitgedrukt.
Meer weten:
Op de website van de Academische werkplaats Gezonde Leefomgeving kan een XLS-bestand met de rekentool, een rapportage en twee artikelen over de toepassing van dit instrument worden gedownload.
GCN-tool: lokale emissies & concentraties lucht
Met gegevens uit de emissieregistratie en inzichten in de verdeling van emissiebronnen over Nederland heeft het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) de GCN-tool ontwikkeld.
Deze tool is in samenwerking met de GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) tot stand gekomen. De naam is afgeleid van de Grootschalige Concentraties/Deposities Nederland (GCN/GDN).
In de GCN-tool is te zien wat de berekende uitstoot is van verschillende bronnen in de gemeente. Ook staat in deze tool de concentratie van verschillende stoffen, en welke sectoren daaraan bijdragen. In de tool gaat het RIVM uit van de situatie in 2019. Ook de berekende situatie (prognose) in 2030 is hierin opgenomen. Zowel voor het beleid dat al in uitvoering is als voor het nog uit te voeren/geplande beleid van Rijk, provincies en gemeenten.
Wat kun je wel en niet met de CGM tool?
De GCN-tool maakt zichtbaar welke bronnen een bijdrage leveren aan de concentraties in een gemeente. Maar de GCN-tool maakt geen onderscheid tussen de bijdrage van lokale bronnen en de bijdrage van bronnen die verder weg liggen. Daarmee kan dus niet berekend worden hoeveel een lokale bron bijdraagt aan de lokale concentratie. Daarvoor zijn aparte berekeningen nodig. Die zijn opgenomen in de BLG-tool.
Beleidsondersteuning Lokale Gezondheidsberekeningen (BLG Tool)
De BLG-tool is een vereenvoudigde versie van de door RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) ontwikkelde gezondheidsindicator voor het Schone Lucht Akkoord.
De uitkomsten van dit instrument geven een goede eerste indicatie van het gezondheidseffect van individuele SLA-maatregelen op lokaal niveau.
In dit instrument is een aantal lokale SLA-maatregelen opgenomen. De effectiviteit van deze maatregelen (uitgedrukt als gewonnen levensmaanden binnen de gemeente zelf en binnen Nederland) kan hiermee worden afgewogen. Aan de hand hiervan kun je de effecten van individuele maatregelen inschatten. De uitkomst kan worden weergegeven in gezondheidswinst (gewonnen levensmaanden) en euro’s.